Pielęgnica Uaru

Pielęgnice Uaru - ryby akwariowe

Pielęgnica Uaru, Uaru królewskie (Uaru amphiacanthoides) – ciekawie usposobiona ryba akwariowa z rodziny pielęgnicowatych, wyglądem i zachowaniem przypominająca popularnego dyskowca. Gatunek po raz pierwszy opisał w 1840 roku J. Heckel. Nazwa Amphiacanthoides została nadana ze względu na podobieństwo kształtu do niegdyś nazwanej ryby morskiej Amphiacanthus, której synonimem obecnie jest Siganus. Kilkadziesiąt lat temu, kiedy paletki były rzadkie i drogie, Uaru były dla nich ciekawą i tańszą alternatywą. Ryby te są również źródłem pożywienia dla ludzi mieszkających wzdłuż dorzeczy Amazonki.

Pielęgnica Uaru - Uaru amphiacanthoides - Występowanie

Występuje w Ameryce Południowej. Żyje w małych stadach, przeważnie w ciepłych, czarnych wodach (black water) Amazonki i jej dopływach.

Pielęgnica Uaru - Uaru amphiacanthoides - Charakterystyka i usposobienie

W akwarium osiągają 25-30 cm długości, w środowisku naturalnym nawet 35 cm. Ciało bocznie spłaszczone, ten charakterystyczny kształt dysku w naturze ułatwia im poruszanie się między zatopionymi korzeniami i gałęziami. Ubarwienie ciała dorosłych Uaru jest czekoladowo brązowe, z charakterystycznym czarnym, trójkątnym punktem, po obu stronach, poniżej linii bocznej. Tęczówka oka pomarańczowwa, przysmolona z góry, co przypomina nieco brew. Otwór gębowy wyposażony jest w niewielkie zęby. Wszystkie płetwy, oprócz piersiowych, są czarne i często na ich krawędziach pojawiają się opalizujące niebieskie linie, szczególnie widoczne na płetwach grzbietowej, odbytowej i brzusznej.

W okresie rozrodczym boki ciała stają się czarne, pozostawiając tylko odrobinę brązu wokół krawędzi. Zmieniają się również oczy ze zwykłych na miedziano czerwone, które sprawiają wrażenie ognistych.

transformacja ubarwienia młodych Uaru

U dorosłych ryb końcówki płetw grzbietowych i odbytowej są ostro zakończone, u młodych zaokrąglone. Kolor ciała młodych brązowy z białymi plamkami. Wzór ten z wiekiem zanika i przechodzi w ubarwienie dorosłych. Przeważnie ta ciekawa zmiana zachodzi kiedy mają ok. 5-7 cm długości.

Płeć trudna do rozróżnienia. U dojrzałych samców może pojawić się garb tłuszczowy. Uważa się również, że czerwony kolor oczu pojawia się wyłącznie u samic. Stu procentową pewność co do płci może dać jedynie dokładne zbadanie ich gruczołów płciowych.

W akwarium zaleca się trzymanie pary lub grupy ryb. Trzymane w większej ilości wyznaczają hierarchie dominacji. Przeważnie stadem rządzi samiec alfa, dopóki inny samiec nie będzie chciał przejąć jego roli, wtedy dochodzi do częstych walk między nimi. W grupie może być również osobnik wykluczony, odosobniony i często atakowany przez inne ryby.

Pielęgnica Uaru - Uaru amphiacanthoides - Odżywianie i karmienie

Wszystkożerne i niewybredne, ale to pokarmy roślinne powinny stanowić podstawę ich diety. W środowisku naturalnym odżywiają się roślinami, owocami, skorupiakami i detritusem. W akwarium można podawać im dobrej jakości pokarmy suche ze spiruliną oraz te przeznaczone dla paletek. Dodatkowo można podawać marchewkę, zieloną pietruszkę, banany, cukinię, arbuza, liście mlecza. Pokarmy roślinne w mniejszym stopniu zanieczyszczają wodę od tych pochodzenia zwierzęcego i są lżejsze dla ryb. Dobrym i lekkim pokarmem są też krewetki, które dodatkowo wzmacniają ich ubarwienie.

Ważnym elementem wystroju akwarium jest drewno, którego w akwarium nie powinno zabraknąć. Uaru skrobią je niewielkimi zębami, a działa ono wspomagająco na ich układ trawienny.

Pielęgnica Uaru - Uaru amphiacanthoides - Akwarium

Dla pary zaleca się min. 300 litrowy zbiornik, preferowany 500 l i większy. Jego dekoracja najlepiej aby oddawała ich naturalne środowisko: na dnie miękki piasek, kilka kawałków drewna i płaskie kamienie, które mogą być wybrane przez ryby do złożenia jaj. Pominąć należy rośliny, gdyż prędzej czy później zostaną skonsumowane. Oświetlenie nie powinno być zbyt jaskrawe. Prąd wody musi być wystarczająco silny aby przefiltrować całą pojemność akwarium przynajmniej kilka razy w ciągu godziny. Akwarium powinno być odpowiednio przykryte, aby zapobiec ich wyskakiwaniu, przestraszone mogą z łatwością rozbić nawet cienkie szkło.

Uaru są bardzo nieśmiałe, w trakcie zbliżania się do akwarium czy podczas czynności porządkowych, powinniśmy zachować ostrożność, ponieważ mogą dostać ataku paniki i uderzyć w ścianę akwarium. Z tego względu warto dodać im towarzystwo w postaci innych ryb np. większych kirysków, zbrojników czy ziemiojadów. Obecność innych ryb doda im więcej śmiałości i odwagi.

Preferują wodę ciepłą 26-30°C, miękką, blisko obojętnej 6.5 pH, ale mogą adaptować się do nieco twardszej i zasadowej wody. Ze względu na duży apetyt i szybki metabolizm wymagają wydajnej filtracji i regularnych podmian wody, nawet do dwóch razy w tygodniu.

Pielęgnica Uaru - Uaru amphiacanthoides - Rozmnażanie

Kluczem do sukcesu rozmnożenia tego gatunku jest przede wszystkim pozyskanie dobranej pary. W tym celu niezbędny będzie zakup grupy młodych ryb (6-8 szt.), najlepiej z różnych źródeł. Kiedy osiągną rozmiar ok. 20 cm zaczną naturalnie dobierać się w pary. Otrzymaną parę należy przenieść do oddzielnego akwarium tarliskowego, z wieloma kryjówkami, w których samica znajdzie ewentualne schronienie przed zbyt nachalnym samcem. W zbiorniku powinny znaleźć się płaskie kamienie, które będą potencjalnymi miejscami do złożenia ikry. Do rozrodu wymagana jest woda miękka, zaleca się zastosowanie wody RO, wzbogaconej solami mineralnymi, przefiltrowanej przez torf, o temperaturze 30-32°C.

złożona na kamieniu ikra Uaru

Gotowa do tarła para wybiera miejsce do złożenia jaj, najczęściej jest to płaski kamień, który ryby dokładnie oczyszczają swoimi drobnymi ząbkami (słyszalny jest wtedy charakterystyczny dźwięk drapania). Samica składa ikrę w rzędzie, którą następnie zapładnia samiec. Dorosła samica może złożyć od 100 do 400 jajeczek – ich ilość zależy od zdrowia, wielkości i wieku ryby.

W temperaturze 28-30°C wylęg następuje w ciągu 48 godzin. Wykluty narybek rodzice przenoszą do jakiegoś spokojnego, osłoniętego miejsca. Zazwyczaj jest to wykopane zagłębienie w podłożu. Kiedy narybek zużyje woreczki żółtkowe zaczyna pobierać specjalną śluzowatą wydzielinę występującą na skórze rodziców. Wody w naturalnym środowisku Uaru są ubogie w składniki pokarmowe, z tego względu zostały obdarzone tą ciekawą metodą karmienia potomstwa (podobnie jak Paletki).

Dieta narybku powinna być wzbogacona o np. larwy solowca czy nicienie mikro, które przyspieszą wzrost. Swobodnie pływające maluchy będą pilnie strzeżone przez rodziców. Po ok. 2-3 tygodniach opieka zanika. W tym momencie można oddzielić młode od rodziców. Narybek należy karmić kilka razy dziennie małymi porcjami, nie zapominając przy tym o częstych podmianach wody. Dobrze karmione po ok. 2 miesiącach osiągną kilka centymetrów, a średnio po ok. 1.5 roku osiągną dojrzałość płciową.

Jeżeli para nie zechce przystąpić do tarła można ją zachęcić na kilka sposobów. Jednym z nich jest zmiana wystroju akwarium, czasami wystarczy dodać nowy korzeń czy kawałek drewna lub poprzestawiać obecne dekoracje. Ryby do tarła może zachęcić również zmiana diety lub zmiana wody na bardziej miękką i kwaśną lub podniesienie temperatury o 2-3°C. Jeżeli te sposoby zawiodą można spróbować bardziej wyszukanego podejścia. Na ok. miesiąc należy zaprzestać podmian wody, obniżyć jej poziom do 1/3 wysokości zbiornika i oszczędnie karmić. Następnie zrobić 2-3 podmiany wody (10-20% – bardzo miękkiej i kwaśnej), w odstępach 2-3 dniowych. Po czym wykonać jedną większą w ilości 2/3 objętości akwarium i zacząć hojniej karmić, a także zwiększyć temperaturę do 31-32°C.

Młode pary, które po raz pierwszy podchodzą do tarła przeważnie zjadają ikrę lub narybek. Dlatego niektórzy hodowcy przykrywają jaja siatką do czasu wylęgu, a wyklute larwy oddzielają od rodziców i odchowują w sposób sztuczny. Zdarzają się też tacy co zbierają jaja zaraz po zapłodnieniu. Najlepiej jednak zachować cierpliwość i dać parze kolejną szansę na samodzielne odchowanie młodych.