Pyszczak nóż – płaskogłowy

Pyszczaki nóże - ryby akwariowe

Pyszczak nóż, Pyszczak płaskogłowy (Dimidiochromis compressiceps) – duża, drapieżna ryba akwariowa zaliczana do grupy pyszczaków z rodziny pielęgnicowatych. 

Pyszczak nóż – płaskogłowy - Dimidiochromis compressiceps - Występowanie

Afryka. Gatunek endemiczny występuje jedynie w jeziorze Malawi. Spotykany w płytkich wodach z piaszczystym dnem w pobliżu skupisk roślin z rodzaju Vallisneria.

Pyszczak nóż – płaskogłowy - Dimidiochromis compressiceps - Charakterystyka i usposobienie

Osiągają ok. 25 cm długości. Samice są nieco mniejsze. Ich srebrzysto białe ciało jest wąskie i bocznie spłaszczone. Środkiem od pyska aż po nasadę ogona przebiega ciemna pręga. Dojrzały samiec wybarwia się na piękny, metaliczny niebieski kolor z czerwonym i pomarańczowym zabarwieniem na płetwach oraz atrapami jaj na płetwie odbytowej. Głowa jest duża, aż 1/3 długości tułowia, z dużymi wargami i długimi szczękami.

Budowa ciała oraz kamuflaż przystosowane są do ich drapieżnego charakteru. Ryby te urządzają zasadzki. Czekają pochylone głową w dół między roślinnością na przepływające mniejsze ryby. Mimo potocznej nazwy „Eye-Biter” nie szczególnie skupiają się na oczach ofiary. Przeważnie połykają rybę w całości, zaczynając od ogona – jedyna znana drapieżna ryba, która robi to w ten sposób. Podobno w naturze mogą atakować oczy ofiary, ale w akwariach nie zaobserwowano takiego zachowania.

W odpowiednich warunkach żyją 7-10 lat.

Pyszczak nóż – płaskogłowy - Dimidiochromis compressiceps - Odżywianie i karmienie

Drapieżnik z natury. W akwarium chętnie zjada pokarmy suche, mrożone i żywe np. cyklop, mysis, kryl, małe ryby.

Pyszczak nóż – płaskogłowy - Dimidiochromis compressiceps - Akwarium

Grupę młodych ryb można trzymać w 250 l akwarium, dorosłe wymagają minimum 500 l. Zaleca się trzymanie jednego samca z 3-6 samicami. Samce są bardzo agresywne wobec siebie, często atakują i zabijają konkurentów. Do odwzorowania naturalnego środowiska potrzebne będzie piaszczyste podłoże, kryjówki z kamieni i roślinność z rodzaju Vallisneria – nie mają skłonności do wykopywania. Dodanie do piasku kruszywa koralowego pomoże w zachowaniu odpowiednio wysokiego odczynu pH

Wymagają wydajnej filtracji i dużego ruchu wody. Optymalne parametry wody dla tego gatunku to ok 8 pH, 6 – 10 dGH i między 23 a 28°C temperatury. Mogą również tolerować lekkie zasolenie, ale poniżej 1.0002 g/cm3.

Nie mogą być łączone z rybami mniejszymi niż ok 13 cm, które będą potraktowane jako pokarm. Poza okresem tarła w stosunku do innych większych ryb nie są agresywne.

Pyszczak nóż – płaskogłowy - Dimidiochromis compressiceps - Rozmnażanie

Rozmnażanie pyszczaków płaskogłowych jest dość trudne. Akwarium tarliskowe powinno mieć przynajmniej 150 cm długości. Urządzone jak w opisie powyżej z dodatkiem kilku dużych, płaskich kamieni, które mogą być wykorzystane jako miejsce do złożenia ikry. Optymalna właściwości wody to 8.0-8.5 pH i 26-27°C temperatury.

Zaleca się rozmnażanie w grupie jednego samca z 3-6 samicami, jako że samce są bardzo agresywne w czasie tarła. Samiec wybiera miejsce do tarła, najczęściej jest to płaski kamień lub wcześniej wykopane zagłębienie w podłożu. Następnie swoim zachowaniem i intensywnym ubarwieniem próbuje zwabić samice. Ta zachęcona podpływa i składa w rządku jaja, po czym od razu zbiera je do pyszczka. Próbuje zebrać także atrapy jaj z płetwy odbytowej samca. W tym właśnie momencie samiec uwalnia mlecz i zapładnia ikrę. Dorosła samica podczas tarła może złożyć do 250 jaj (zazwyczaj 40-100).

Samica inkubuje ikrę w pyszczku przez okres 3 tygodni. Łatwo to zauważyć. W tym okresie nie przyjmuje pokarmów, jej wargi są rozdęte, a kolory ciemnieją. Jeżeli chcemy odchować narybek musimy oddzielić ją od reszty mieszkańców. Należy przy tym uważać i czekać jak najdłużej, ponieważ zestresowana często wypluwa miot.

Narybek po opuszczeniu pyska matki jest na tyle duży aby przyjmować larwy solowca.