Ziemiojad orange head Tapajos

Ziemiojady orange head Tapajos - ryby akwariowe

Ziemiojad orange head Tapajos, Ziemiojad red head (Geaophagus sp. orange head) – atrakcyjnie ubarwiona, łagodnie usposobiona ryba akwariowa z rodziny pielęgnicowatych. Jeden z najładniejszych i najbardziej rozpowszechnionych w akwarystyce ziemiojadów, który jednak do dnia dzisiejszego nie doczekał się pełnego opisu taksonomicznego. Po raz pierwszy wprowadzony w 1991 r. przez niemieckich akwarystów Christopha Seidela i Rainera Harnossa.

Ziemiojad orange head Tapajos - Geophagus sp. orange head - Występowanie

Ameryka południowa. Gatunek endemiczny, występujący jedynie w rzece Rio Tapajos we wschodniej Brazylii. Głównie preferują łagodnie opadające strefy wzdłuż brzegów lub wysp, z miękkim piaskiem lub mułem. W zależności od lokalizacji mogą być spotykane w pobliżu rozproszonych skał, zanurzonych korzeni drzew, gałęzi i ściółki. W głównym kanale rzeki Tapajos płynie woda przejrzysta, lekko kwaśna, bliska odczynu obojętnego i o stosunkowo niewielkiej twardości, ale ze znaczącą ilością zawiesiny nadającej mętności.

Ziemiojad orange head Tapajos - Geophagus sp. orange head - Charakterystyka i usposobienie

Mogą osiągać do 25 cm długości, w akwarium przeważnie jednak mniej ok. 15-20 cm. Profil głowy o nieco stożkowatym kształcie, z dość wysoko umiejscowionymi oczami. Ciało koloru jasnobrązowego do szarego, w pewnym stopniu poprzecznie ściśnięte, przyozdobione lekkimi, cienkimi pionowymi paskami (8-10) i charakterystyczną ciemną plamą. Płetwy przeźroczyste z opalizującymi złoto-zielonymi do pomarańczowo-czerwonymi znacznikami. Ubarwienie ryb może się zmieniać, blaknąć lub nabierać intensywności, w zależności od nastroju.

Obecnie znane są przynajmniej dwie formy barwne, różnią się przede wszystkich ilością pomarańczowego zabarwienia na głowie. Forma u której pomarańczowy kolor występuje również za pokrywami skrzelowymi nazywana jest Arapiuns a druga, posiadająca kolor tylko na głowie, Araguaia. U Arapiuns pomarańczowa pigmentacja widoczna jest również wzdłuż linii grzbietowej, między płetwą grzbietową a ogonową. Obie formy barwne sprzedawane są jednak pod nazwą Geophagus sp. Araguaia orange head lub red head Tapajos, co bywa mylące i utrudnia identyfikacje. Pomimo różnic, obie formy wydają się reprezentować ten sam gatunek, który powinien być włączony do grupy G. surinamensis w obrębie rodzaju, ponieważ ten jako jedyny posiada pomarańczowe zabarwienie głowy.

Płeć młodych ryb trudna do rozróżnienia. U młodych samców (ok. 10 cm) wcześniej i szybciej pojawiają się wydłużenia płetw, szczególnie płetw brzusznych. Z czasem różnica ta się zaciera, dopiero dorosłe samce są wyraźnie większe (dorastają do 20 cm, samice do 15 cm), intensywniej ubarwione i mają bardziej wydłużone końcówki płetw. U starszych dominujących samców może pojawić się na głowie garb tłuszczowy. Kształt głowy samic jest bardziej stromy.

Aktywne, towarzyskie i jedne ze spokojniejszych pielęgnic, szczególnie biorąc pod uwagę rozmiary jakie osiągają, dlatego też lepiej wpasowują się do dużych zbiorników społecznościowych, nie będą przeszkadzać mniejszym rybom. Z kolei wolniej od innych pielęgnic Ameryki Południowej osiągają rozmiar dorosłej ryby. Do czasu rozrodu występują zwykle w luźnych skupiskach, szczególnie młode wykazują silny instynkt przebywania w grupie. Do akwarium zaleca się zakup min. 5-8 osobników, w takiej ilości ustali się między nimi zauważalna hierarchia dominacji. W mniejszej ilości hierarchia może nie działać prawidłowo, dominujące osobniki mogą wykazywać wrogość do słabszych, a w grupie będzie panować ogólna nerwowość.

Ziemiojad orange head Tapajos - Geophagus sp. orange head - Odżywianie i karmienie

Z natury bentofagiczne, pobierają substrat, który przesiewają w poszukiwaniu materii jadalnej, a pozostałości wyrzucają przez skrzela i pysk. Stąd też ich powszechna nazwa „ziemiojady”, a zapewnienie odpowiedniego podłoża niezbędne dla ich dobrego samopoczucia. Po aklimatyzacji śmiało będą przyjmować pokarm również z toni wodnej.

Zawartość żołądka u dzikich okazów składała się głównie z małych bezkręgowców wodnych i lądowych, materii roślinnej, nasion i wszelkiego detrytusu. Nawet dorosłe osobniki wydają się niezdolne do prawidłowego spożywania większych pokarmów, co oznacza, że dieta powinna zawierać różnorodne, wysokiej jakości i przede wszystkim drobne pokarmy. Dietę należy uzupełniać żywymi lub mrożonymi pokarmami pochodzenia zwierzęcego np. dafnią, tubifexem, artemią, larwami komara itp., a także produktami roślinnymi bogatymi w spirulinę.

Dobrze sprawdzą się samodzielnie przygotowane mieszanki suchego pokarmu, skorupiaków, owoców i warzyw, które można kroić na małe kawałki.

Zamiast jednego obfitego posiłku, zaleca się karmienie 3-4 razy dziennie małymi porcjami, aby umożliwić im naturalne zachowania przesiewania podłoża w celu zdobycia pokarmu, które zapewni optymalne tempo wzrostu i dobrą kondycję.

Ziemiojad orange head Tapajos - Geophagus sp. orange head - Akwarium

Dla pary lub haremu (1 samiec, 2-3 samice) zaleca się ok. 250 l akwarium o długości min. 120 cm. Dla nieco większej grupy 180 cm i większe, przy czym w przypadku ziemiojadów bardziej liczy się powierzchnia dna niż wysokość zbiornika. Ze względu na sposób żerowania, preferują piaszczyste podłoże. Żwir lub małe kamyczki mogą utrudniać jego przeszukiwanie. Przede wszystkim należy unikać podłoży z ostrymi krawędziami, które mogą uszkodzić ich włókna skrzelowe. Do dekoracji można użyć kawałków suchego drewna, korzeni czy gałęzi. Suche liście nie są wskazane, ponieważ intensywne przeszukiwanie dna przez ryby zwiększy i przyspieszy ich rozkład, tworząc tym samym nadmierną ilość zawiesiny w wodzie. Będzie to nie tylko brzydko wyglądać, ale także może grozić przyblokowaniem filtracji. Oświetlenie w akwarium nie powinno być zbyt jaskrawe.

Ziemiojady tak jak inne pielęgnice są wyjątkowo podatne na pogarszającą się jakość wody oraz wahania parametrów chemicznych i nie powinny być wprowadzane do niedojrzałego akwarium. Wymagają wydajnej filtracji i dużych cotygodniowych podmian wody (50%). Zaniedbania będą prowadzić do problemów zdrowotnych takich jak np. nadżerki głowy, linii bocznej czy zahamowaniem wzrostu.

Najlepiej będą się czuły w wodzie miękkiej do 10 dGH, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (4.5-7.5 pH) i temperaturze 25-26°C.

Poza okresem rozrodu jest to zaskakująco spokojny gatunek pielęgnic i nie będzie polował na ryby większe niż kilka milimetrów, dlatego też można łączyć go z większością spokojnych ryb o podobnych wymaganiach środowiskowych. Unikać należy połączenia z agresywnymi i terytorialnymi rybami, a także wymagającymi twardej wody.

Ziemiojad orange head Tapajos - Geophagus sp. orange head - Rozmnażanie

Do inicjacji tarła nie potrzebują jakiegoś szczególnego bodźca, głównymi wymaganiami są przede wszystkim dobra dieta i czystość środowiska.

Najlepiej zacząć od zakupu grupy młodych ryb i pozwolić na naturalne dobranie się pary. Niestety podejście to wymaga cierpliwości, gdyż dojrzałość płciową osiągają dopiero po ok. roku czasu.

Ich zaloty niezbyt rzucają się w oczy, ryby wpatrują się w siebie, stroszą płetwy, pływają dookoła siebie i przepychają głowami. Kiedy są gotowe wybierają odpowiednie miejsce do tarła, najczęściej jest to jakiś element dekoracji np. płaski kamień, część korzenia czy ściana akwarium. Wybrane miejsce jest oczyszczane i pilnowane. W czasie tarła samica składa jaja w jednym lub kilku rzędach, po czym podpływa samiec i uwalnia mlecz. Proces ten jest powtarzany kilkukrotnie w czasie kilku godzin. Dorosła samica może złożyć ok. 200-300 jaj.

Po tarle samica pozostaje blisko ikry, sprawując nad nią opiekę i broniąc przed intruzami, a samiec chroni obrane terytorium.

Wylęg następuje w przeciągu 72 godzin. Przeważnie samica natychmiast zbiera wyklute larwy do pyszczka. Kiedy narybek zaczyna swobodnie pływać, opieką i obroną zajmują się już oboje rodzice. Podział obowiązków często zależy od samca, niektóre angażowane są przez samicę wcześniej a inne w ogóle. W przypadku kiedy oboje rodzice od początku trzymają w pyszczkach narybek, regularnie wymieniają go między sobą. Do wymiany dochodzi w miejscu osłoniętym np. zagłębieniu podłoża.

Poza okresem tarła ryby normalnie jedzą, nawet kiedy trzymają w pyszczkach larwy pobierają niewielkie porcje pokarmu.

Narybek zaczyna swobodnie pływać po ok. 8-11 dniach. Rodzice stopniowo wypuszczają go do karmienia, początkowo ostrożnie na krótki czas, stopniowo zwiększając odstępy. W czasie niebezpieczeństwa narybek jest przywoływany i pobierany z powrotem do pyska, sygnałem rodziców wydaje się być przyspieszony ruch płetw brzusznych.

W miarę upływu czasu i wzrostu narybku, jeżeli obszar terytorium będzie odpowiednio duży, będzie on wracał do pyszczków rodziców tylko na noc.

Wykarmienie potomstwa nie sprawia kłopotu, od momentu wypłynięcia z pyszczków rodziców, mogą przyjmować sproszkowany pokarm suchy, larwy artemii i mikro nicienie.