Zagrzebka Rachowa

Zagrzebki Rachowa - ryby akwariowe

Zagrzebka Rachowa, Suszec Rachowa (Nothobranchius rachovii) – nieduża, pięknie ubarwiona, krótko żyjąca ryba akwariowa z rodziny Nothobranchiidae.

Należy do grupy ryb potocznie nazywanych „Killifish”. Pochodzenie tej nazwy nie jest do końca jasne, prawdopodobnie wywodzi się od germańskiego słowa „kill”, które w staro nordyckiej formie oznaczało zatokę lub w niderlandzkiej koryto rzeki albo kanał wodny. Prawdopodobnie ma to związek, z tym że ryby te żyją w małych, wydzielonych zbiornikach wodnych, które okresowo wysychają.

Jaja Zagrzebek mają zdolność do przetrwania długiego okresu suszy, a do ich wylęgu dochodzi wraz z powrotem pory deszczowej.

Zagrzebka Rachowa - Nothobranchius rachovii - Występowanie

Afryka. Gatunek opisany z obszaru w pobliżu miasta Beira w Mozambiku. Przez wiele lat uważany za szeroko rozpowszechniony na terenach między Parkiem Narodowym Krugera w RPA a rzeką Kwa-Kwa na północ od delty Zambezi. Populacje z południa i północy tego zasięgu, wykazujące różnice w ubarwieniu i morfologii, zostały obecnie opisane jako gatunki N. pienaari (Black Rachovii) i N. krysanovi (pomarańczowy ogon). Oznacza to, że zasięg występowania N. rachovii jest ograniczony do obszaru między dorzeczami dolnego Pungwe i Zambezi we wschodnim Mozambiku.

Zamieszkuje efemeryczne, wypełnione wodą zagłębienia, rozlewiska i bagna położone głównie na nizinnych terenach zalewowych, gdzie pH wody wynosi zazwyczaj 6.0-7.0 stopni. Każdego roku, w porze suchej, siedliska te wysychają całkowicie na kilka miesięcy. Występują w nich rośliny gatunków Nymphea, Ottelia, Lagarosiphon i Utricularia oraz spokrewnione gatunki ryb N. kadleci i N. orthonotus, a także Clarias gariepinus (Sum afrykański), Ctenopoma multispine (Okoń wspinaczkowy), Protopterus annectens (Prapłetwiec brunatny) i niezidentyfikowane brzany (rodzaj Barbus). Niektóre siedliska służą lokalnym mieszkańcom do uprawy ryżu na własne potrzeby.

Zagrzebka Rachowa - Nothobranchius rachovii - Charakterystyka i usposobienie

Zagrzebki Rachowa osiągają do 5.5 cm długości całkowitej. Ciało mają średniej wielkości, masywne, wysokie i bocznie spłaszczone. Profil grzbietowy lekko wklęsły na głowie, wypukły od karku do końca płetwy grzbietowej (u starszych samców bardziej niż u młodszych). Górny i dolny profil podstawy ogona prawie prosty. Na czubku głowy znajduje się czołowy centralny system neuromastów nadoczodołowych, który tworzy dwa wyraźne płytkie rowki. Pysk spiczasty, lekko skierowany do góry. W płetwie grzbietowej 15-17 promieni, w płetwie odbytowej 15-18. Podstawa pierwszego promienia płetwy grzbietowej położona względem podstawy drugiego lub trzeciego promienia płetwy odbytowej. Płetwy brzuszne krótkie, niesięgające początku płetwy odbytowej. Płetwy piersiowe sięgające początku płetw brzusznych. W linii bocznej 26-28 łusek, 2-3 na podstawie płetwy ogonowej, większość wklęsła na środku.

Samce mają bocznie spłaszczony, wysoki tułów. Ich wszystkie płetwy nieparzyste są zaokrąglone. Płetwy grzbietowe i odbytowe pokryte tkanką epidermalną. Na wszystkich promieniach płetw grzbietowej i odbytowej znajdują się gruczoły, wystające z epidermy. Końce promieni płetwy grzbietowej i odbytowej nie wystają z nabłonka. Błona skrzelowa lekko pomarszczona wystająca z pokryw skrzelowych.

Są ładniej ubarwione od samic. Kolor ciała opalizujący, zmienny – zależny od populacji, od jasnoniebieskiego do jasnoniebiesko-zielonego lub niebieskoszarego. Głowa i gardziel pomarańczowe przechodzące w jasnoniebieski kolor ciała. Tylna krawędź łusek pomarańczowo-czerwona do brązowo-czerwonej, dająca silnie siatkowaty wygląd. Płetwy grzbietowa i odbytowa bladoniebieskie do jasnoniebiesko-szarego, w dalszej części z pomarańczowo-czerwonymi do czerwono-brązowych plamek i prążków. Płetwa grzbietowa z wąskim niebiesko-białym marginesem. Płetwa ogonowa bladoniebieska do niebieskoszarej z pomarańczowo-czerwonymi do czerwono-brązowych plamkami i prążkami w dolnej połowie. Czarny brzeg płetwy ogonowej, poprzedza brązowy pasek przechodzący w szeroki pomarańczowy pas. Płetwy brzuszne jasnoniebieskie z kilkoma małymi czerwonymi plamkami. Płetwy piersiowe blado przeźroczyste pomarańczowe z jasnoniebieskim marginesem. Tęczówka oka złota z ciemną pionową kreską.

Samice są mniejsze od samców i mają niższy tułów. Płetwy grzbietowa i ogonowa zaokrąglone. Płetwa odbytowa trójkątna, zaokrąglona na końcach, osadzona bardziej z tyłu niż u samców. Brak tkanki epidermalnej pokrywającej płetwy grzbietową i odbytową oraz gruczołów na promieniach. Błona skrzelowa nie wystaje z pokryw skrzelowych.

Są mniej barwne od samców. Kolor ciała oliwkowo-szaro-brązowy, przednie łuski na bokach z opalizującymi jasnoniebieskimi do srebrzystych środkami. Wszystkie płetwy bezbarwne. Tęczówka oka brązowa do złotej z ciemnym pionowym paskiem

Ryby z gatunków Nothobranchius rosną przez większość swojego życia. Na wolności, ze względu na specyficzne warunki panujące w ich naturalnych siedliskach, żyją zaledwie kilka miesięcy. W warunkach akwariowych okres ten można nieco wydłużyć poprzez obniżenie temperatury wody do ok. 20°C. Na podstawie przeprowadzonych badań, w niewoli mediana życia Zagrzebek Rachova wynosiła 9-12 miesięcy. Czas ten zakodowany jest w genach. Ostatni etap życia rozpoczyna się nagle, ryby wykazują mniejszą aktywność, ich ciało się wygina, samce tracą swoje jaskrawe ubarwienie, a samice, które jeszcze niedawno były pełne jaj, mają zapadnięte brzuchy.

Zagrzebka Rachowa - Nothobranchius rachovii - Odżywianie i karmienie

Mikro drapieżniki. W środowisku naturalnym zjadają duże ilości larw i owadów. W akwarium podstawę diety powinny stanowić żywe lub mrożone pokarmy np. dafnia, artemia, wodzień, grindale (doniczkowce), larwy komara itp.  Żywy pokarm jest szczególnie ważny dla tych ryb ze względu na ich wysokie zapotrzebowanie energetyczne w okresie szybkiego wzrostu, a także olbrzymi wysiłek reprodukcyjny w całym dorosłym życiu. Jako uzupełnienie można podawać im dobrej jakości pokarmy suche w płatkach lub granulkach. Rachovii mają duży apetyt i szybką przemianę materii, ale nie powinny być zbyt obficie karmione.

Zagrzebka Rachowa - Nothobranchius rachovii - Akwarium

Dla pary lub haremu zalecane akwarium o długości min. 45 cm, dla większej grupy min. 60 cm. Wskazane ciemne podłoże, ale niekoniecznie musi to być torf, który wymagany jest do rozmnażania. Ryby powinny mieć zapewnione liczne kryjówki. Zbiornik możemy częściowo obsadzić gęstą roślinnością, dodać drewno, korzenie czy kamienie. Przy urządzaniu wystroju należy unikać przedmiotów z ostrymi krawędziami, którymi ryby mogłyby uszkodzić sobie płetwy. Oświetlenie nie powinno być zbyt jasne. Zalecana jest również pokrywa, gdyż mogą wyskakiwać z akwarium.

Zagrzebki najlepiej czują się w wodzie miękkiej i kwaśnej (5.8-7.6 pH, twardość poniżej 10 dGH), ale znoszą też wodę obojętną i lekko alkaliczną, a nawet nieco zasoloną. Do obniżenia pH pomocne może być przefiltrowanie wody przez torf. Optymalna temperatura wody powinna mieścić się w zakresie 20-25°C. Temperatura wpływa na długość ich życia. W wodzie chłodniejszej z tego przedziału będą żyć dłużej, a w cieplejszej krócej. Tak jak wszystkie ryby akwariowe wymagają odpowiedniej filtracji oraz częściowych, regularnych podmian wody. Nie powinny być wpuszczane do niestabilnych biologicznie zbiorników.

W akwarium zaleca się trzymanie samca z kilkoma samicami. Samce nie są szczególnie terytorialne, ale w warunkach naturalnych dominujące osobniki prawdopodobnie wyznaczają pewne obszary tarliskowe, być może na podstawie rodzaju podłoża, zapewniającego przetrwanie jaj. Hierarchia ustalana jest zgodnie z rozmiarem. Dominujące samce kontrolują największe obszary, które aktywnie eksplorują w poszukiwaniu samic.

W akwarium często pojedynkują się ze sobą, zazwyczaj nie robią sobie przy tym krzywdy – stroszą płetwy, rozszerzają skrzela lub chwytają się pyskami i słabszy samiec odpływa. Do starć dochodzi nawet w dużych zbiornikach. Aby rozłożyć agresję, w dużej grupie zaleca się trzymanie więcej niż trzech samców z przewagą samic oraz przełamywanie w zbiorniku linii widoku np. wysoką roślinnością.

Zagrzebka Rachowa - Nothobranchius rachovii - Rozmnażanie

Rozmnażanie gatunku z rodzaju Nothobranchius, wymaga odwzorowania warunków panujących w ich naturalnym środowisku uwzględniając także jego sezonowość.

Gatunki Nothobranchius rozwinęły interesującą strategię rozmnażania. Instynkt reprodukcyjny tych ryb jest bardzo silny, zaraz po osiągnięciu dojrzałości płciowej przystępują do rozmnażania. Aby zapewnić przetrwanie populacji, do tarła dochodzi zazwyczaj codziennie, przez cały pozostały okres dorosłego życia. Zachowanie codziennej aktywności jest bardzo ważne dla tych ryb, ze względu na trudne zmienne warunki siedlisk naturalnych i związane z nimi wysokie ryzyko śmiertelności.

Tarło inicjuje samica, w zależności od tego, czy nosi dojrzałe jaja. Naturalne biotopy są zazwyczaj mętne, ponieważ w wodzie unoszą się drobne cząsteczki, a zanurzone obiekty można zobaczyć tylko z odległości kilku centymetrów. Samice mają brunatno szare lub brązowe ubarwienie, przez co w takich warunkach trudno je dostrzec. Natomiast jaskrawe kolory samców ułatwiają samicom ich znalezienie. Po pierwszym kontakcie następuje krótka prezentacja, a do tarła dochodzi w ciągu kilku kolejnych sekund. Ryby podpływają do siebie, samiec szczególnie szybko i energicznie. Wykazuje on też charakterystyczne zalotne podejście. Próbuje spychać samicę ku podłożu, imponując przy tym swoimi rozłożonymi wydłużonymi płetwami. Ustawia się nad samicą i napiera dolną szczęką na grzbietową powierzchnię jej głowy. Zachęcona i gotowa do tarła samica przesuwa się wraz z nim na podłoże (w innym przypadku ucieka i odpływa w kierunku powierzchni). Następnie samiec owija swoje płetwy wokół samicy, popychając ją do podłoża. Ciało samca przyjmuje kształt litery S, podczas gdy samica układa swoją płetwę odbytową w kształt stożka i wciska ją w podłoże. Po kilku sekundach drżenia para pozostaje przez sekundę w bezruchu, a samica szybkim szarpnięciem uwalnia pojedyncze jajo, które jednocześnie zapładnia samiec. Ta sekwencja składania jaj może powtarzać się kilkukrotnie.

Rozmnażanie dorosłych ryb

Rozmnażanie dorosłych ryb Nothobranchius w akwarium jest możliwe, ale wymaga pewnej ostrożności i cierpliwości. Można rozmnażać je w parach, haremach lub grupach. Mogą być rozmnażane stale, kiedy ryby obu płci trzymane są razem lub okresowo, gdy są podzielone. Jeśli samce i samice były wspólnie odchowywane, zwykle można je razem rozmnażać.

Ryby najlepiej rozmnażać w całkowicie pustym akwarium, z gołym dnem i odrobiną podłoża, wymaganego do tarła, umieszczonego w niewielkim plastikowym pojemniku o średnicy ok. 10 cm. Jako podłoże najlepiej sprawdzi się torfowiec, który należy wcześniej sparzyć i dokładnie wypłukać. Pojemnik z 2 cm warstwą podłoża zalewamy do samej góry i czekamy, aż najdrobniejsze cząstki opadną na spód. W pojemniku warto umieścić kilka kamieni, które go dociążą i pozwolą na zatopienie oraz utrzymanie na dnie. Kiedy torf opadnie, pojemnik można włożyć do wcześniej przygotowanego zbiornika.

Zastosowanie pojemnika ma kilka zalet. Pozostała część akwarium pozostaje całkowicie wolna, gdzie ryby można swobodnie karmić, a nadmiar zanieczyszczeń łatwo usuwać. Podłoże można łatwo zebrać, a przy ograniczonej wielkości pojemnika jego zanieczyszczenie jest ograniczone do minimum. Ponadto redukuje ilość użytego torfu, co jest kolejnym ważnym aspektem, zwłaszcza jeżeli posiadamy duże akwarium. Co więcej, w stosunkowo małej ilości torfu otrzymamy duże zagęszczenie jaj.

Gdy ryby osiągną dojrzałość płciową i odpowiednią wielkość, w zbiorniku umieszczamy pojemnik z torfowcem. Tarlaki zazwyczaj szybko znajdują wejście do pojemnika. Instynkt rozrodczy gatunku jest bardzo silny i w optymalnych warunkach zawsze możemy spodziewać się tarła. Samice niosące dojrzałe jaja będą wpływać do pojemnika tarłowego i delikatnie podskubywać włókna torfu, szukając odpowiedniego miejsca do odbycia tarła. Samce usilnie ganiają za samicami, jak również rywalizują między sobą. Jeżeli wystąpi zbyt duża agresja, ryby można rozdzielić według płci na kilka dni. Ryby odchowywane razem wykazują większą tolerancję. W większej grupie, wśród samców tworzy się hierarchia dominacji. Jeśli w grupie będą tylko dwa samce, słabszy osobnik będzie narażony na ciągłe ataki dominanta. W przypadku grupy składającej się z kilku samców, agresja rozłoży się na kilka osobników, a słabsze samce będą miały większą szansę na ucieczkę. Z doświadczenia hodowców wynika, że w dużych grupach rzadziej obserwuje się zranione okazy. Osobniki dzikie są na ogół bardziej agresywne względem siebie.

Innym podejściem do rozrodu może być wczesne rozdzielanie według płci i łączenie na krótkie okresy tarła w osobnym zbiorniku. Najprostsze będzie odławianie, do osobnego akwarium, młodych samców, które pierwsze pokazują oznaki ubarwienia. Należy pamiętać, że czas rozwoju narybku może być różny, dlatego powinno się to robić stopniowo, w przeciągu kilku tygodni. Szybciej rozwijające się osobniki wybarwią się jako pierwsze, inne mogą pokazywać kolory dopiero po usunięciu dominujących samców.

Rozróżnienie płci raczej nie stanowi większego problemu. Płeć można rozpoznać nawet na bardzo wczesnym etapie, zanim ryby zaczną się wybarwiać, gdyż samice mają bardzo charakterystyczną wydłużoną trójkątną płetwę odbytową.

W przypadku rozrodu z łączeniem ryb na krótkie okresy tarła w osobnym zbiorniku można stosować pojemnik z torfem lub przykryć nim całe dno. Zanieczyszczenie podłoża i tak będzie ograniczone, ponieważ karmienie odbywałoby się w akwarium hodowlanym. Samice zazwyczaj składają jaja w ciągu kilku godzin od wpuszczenia, po tym czasie ryby można ponownie rozdzielić lub zastąpić inną parą. Gdy ryby są karmione zróżnicowanym żywym pokarmem, to czynność tą można powtarzać mniej więcej co drugi dzień.

Przechowywanie jaj

Po tygodniu lub dwóch torf z pojemnikiem można wyjąć ze zbiornika i zastąpić go kolejną porcją. Torf po wyjęciu dobrze umieścić w woreczku z siatki z drobnymi oczkami i delikatnie wycisnąć z nadmiaru wody. Jaja mają twardą i wytrzymałą otoczkę, więc delikatne wyciskanie nie powinno im zaszkodzić. Torf powinien utrzymywać pewien poziom wilgotności, ale jednocześnie nie powinien być zbyt mokry. W razie potrzeby można go podsuszyć na ręczniku papierowym przez kilka godzin. Tak przygotowany można zamknąć w plastikowym woreczku i przechowywać. Woreczek powinien być opisany nazwą gatunku, kodem miejsca i datą zbioru. Najlepiej przechowywać go w temperaturze 23-25°C. Niższa temperatura wydłuży czas rozwoju, wyższa przyspieszy. Natomiast ekstrema temperatur będą szkodliwe dla rozwoju jaj. Czasami mogą zdarzyć się jaja niezapłodnione, które robią się białe i znikają w ciągu tygodnia. Dlatego, też po tygodniu lub dwóch woreczek można ponownie otworzyć, aby określić ostateczną liczbę jaj. Zdrowe jaja są czyste i przeźroczyste, zwykle łatwo dostrzegalne na brązowym torfie. Woreczek podczas przechowywania można regularnie sprawdzać i kiedy zobaczymy rozwinięte zarodki, oznacza to, że jaja są gotowe do wylęgu.

Czas rozwoju jaj Nothobranchius zależy od gatunku i jest dostosowany do długości okresu pory suchej występującej w przyrodzie. Gatunki z regionów długiego okresu pory suchej będą miały długi czas inkubacji, czasami nawet do dziesięciu miesięcy, natomiast te z regionów wilgotnych, z wielokrotnymi porami deszczowymi, będą mieć krótszy czas rozwoju, czasem tylko dwa miesiące. Ponadto na czas inkubacji wpływa kilka czynników środowiskowych, takich jak temperatura, wilgotność torfu i ilość dostępnego tlenu. U Zagrzebki Rachova okres rozwoju embrionalnego w temperaturze pokojowej wynosi ok. 5-7 miesięcy.

W zbyt mokrym torfie woda wypełnia wolne przestrzenie między włóknami, dochodzi do jego rozkładu, co z kolei prowadzi do powstania warunków beztlenowych. W takim środowisku jaja nie mogą się rozwijać i następuje tzw. diapauza. Szczególnie w drobnym zagęszczonym torfie rozwój jaj może trwać niezwykle długo. Nieznaczne jego przesuszenie przyspieszy ten proces.

W zbyt suchym torfie istnieje ryzyko, że jaja wymrą, aby temu zapobiec, można dodać do woreczka odrobinę mokrego torfu i razem wymieszać.

Wylęg ikry

Przed planowanym terminem wylęgu warto sprawdzić, czy w torfie znajdują się dobrze rozwinięte jaja. W jajach gotowych do wyklucia widoczne będą duże czarne kropeczki ze srebrnymi obwódkami – oczy narybku. Zwiastują one nadejście symulowanej pory deszczowej. Jaja nierozwinięte będą wydawały się przeźroczyste.

Na kilka dni przed wylęgiem należy założyć osobny zbiornik i napełnić go umiarkowanie twardą wodą do ok. 10 cm wysokości. Do filtracji wystarczy niewielki filtr gąbkowy. Twardsza woda zwiększa odporność narybku na chorobę aksamitną (Oodinium), którą często obserwuje się w akwariach z miękką wodą. W przypadku zastosowania wody miękkiej można dodać niewielką ilość soli.

Narybek od razu po wykluciu zaczyna pobierać pokarm, zaleca się podawanie żywych świeżo wyklutych larw solowca.

Do  wylęgu narybku najlepiej odlać wodę z wcześniej przygotowanego zbiornika do płytkiego plastikowego pojemnika. W zależności od ilości torfu zalewamy wodą pojemnik na ok. 4-5 cm. Następnie torf z ikrą umieszczamy w pojemniku. Torf wspomaga proces wylęgu, dlatego w pojemniku musi znajdować się wystarczająca jego ilość, w razie potrzeby można go też dodać. Jaja bez torfu często w ogóle się nie wykluwają.

Większość mokrego torfu z ikrą tonie natychmiast, unoszące się pozostałości można delikatnie rozbić, aby wszystkie jaja opadły na dno. W naturze podłoże zwilżają pierwsze deszcze zapowiadające porę deszczową. Niekiedy zostaje namoczone, zanim nadejdzie szczyt pory deszczowej, co wywołuje ostatnią fazę rozwoju jaj. W warunkach hodowlanych można więc torf spryskać wodą przed wylęgiem.

Wylęg następuje w ciągu 30 min do kilku godzin po namoczeniu. Tuż po wylęgu narybek najczęściej chowa się w torfie. Udany wylęg możemy potwierdzić np. stukając delikatnie w pojemnik, wywołując poruszenie wśród narybku. Po kilku godzinach od wyklucia narybek rozpoczyna pierwsze próby pływania, które z początku kończą się szybkim opadaniem na dno, do czasu napełnienia pęcherzyka pławnego. Do tego celu nie potrzebuje powietrza atmosferycznego, więc bezpośredni dostęp do powierzchni wody nie jest konieczny.

Torf najlepiej namoczyć późnym wieczorem, przed wyłączeniem światła. Z samego rana powinno być już dużo pływającego narybku.

W naturze nie zawsze po pierwszym deszczu następują obfitsze opady. Gdyby siedlisko wyschło zbyt szybko, świeżo wykluty narybek mógłby nie przeżyć. Dlatego też czas rozwoju zarodków jest różny, część z nich pozostaje we wczesnym stadium w oczekiwaniu na kolejne deszcze. W ten sposób w przyrodzie gatunek Nothobranchius może przetrwać nawet najbardziej niekorzystne warunki.

Mech torfowy po namoczeniu powinien ponownie zostać podsuszony i przechowywany jeszcze przez kilka tygodni, ponieważ może zawierać nierozwinięte jaja, które znajdują się w stanie spoczynku. Kolejne namaczania często zwiększają ilość otrzymanego narybku. Jest to szczególnie typowe dla gatunków pierwotnie żyjących w suchych regionach. Jaja gatunków z regionów wilgotnych lub z wielokrotnymi porami deszczowymi, mają zazwyczaj niezawodny czas rozwoju i większość narybku wylęga się przy pierwszym namoczeniu.

Odchowanie narybku

Narybek od razu przyjmuje świeżo wyklute larwy artemii. Należy go karmić niewielkimi porcjami, tak aby zostały zjedzone w możliwie krótkim czasie. Wypełniony różowy brzuszek narybku wskazuje, że pokarm jest prawidłowo pobierany. Pomimo tego, że larwy solowca są w stanie przeżyć krótki czas w lekko osolonej wodzie, to przekarmianie może doprowadzić do jej zanieczyszczenia. To z kolei sprzyja występowaniu choroby aksamitnej, która jest szczególnie groźna dla życia maleńkiego narybku. Z obserwacji hodowców, przeważnie ona odpowiada za masowe straty. W utrzymaniu porządku pomocne mogą być ślimaki, które będą zjadać resztki pokarmów. Zalecane jest karmienie niewielkimi porcjami kilka razy dziennie.

Po ok. dobie od wylęgu narybek przenosimy do wcześniej przygotowanego akwarium, z niskim poziomem wody, ułatwi to narybkowi znajdowanie pokarmu. Po ok. tygodniu można stopniowo zwiększać poziom wody. Zalecane są też niewielkie codzienne podmiany. Przy tej czynności można usuwać resztki pokarmu przy pomocy cienkiego wężyka, zasysając je z dna. Po dwóch tygodniach, kiedy narybek dobrze rośnie, stopniowo zwiększamy ilość podmienianej wody.

W miarę wzrostu podajemy coraz to większe pokarmy np. doniczkowce, czarne, białe i czerwone larwy komara. Bardzo ważne jest, aby zapewnić różnorodną dietę, bogatą w składniki odżywcze. Zbilansowana dieta sprawi, że nawet najmniejsze samice będą się prawidłowo rozwijać, aby w późniejszym czasie móc składać jaja.

Rozwój narybku jest niezwykle szybki. W niewoli samce zaczynają się wybarwiać po ok. 3-4 tygodniach, w zależności od temperatury, zapewnionej przestrzeni, jak również jakości i ilości pokarmu. W wieku ok. 6-8 tygodni mogą być już dojrzałe płciowo. W naturze, gdzie warunki są optymalne, rozwój przebiega jeszcze szybciej. W akwarium natomiast mogą przeżyć nieco dłużej i dzięki ciągłemu wzrostowi osiągają większe rozmiary. Kiedy samczyki osiągną dojrzałość płciową, można je odseparować od reszty grupy, aby zwiększyć szansę przeżycia i prawidłowego rozwoju mniejszym samiczkom. Jeżeli dysponujemy dużą przestrzenią, to nie ma przeszkód, aby trzymać razem. Warto zwracać uwagę na utrzymanie dobrej linii hodowlanej, dlatego powinno się usuwać osobniki z deformacjami np. z nieodpowiednią budową ciała lub dziwnym ubarwieniem. W ten sposób uzyskamy optymalną grupę hodowlaną, zbliżoną do wzorca pierwotnej dzikiej populacji.

Podczas gdy rozwój w akwariach wydaje się szybki, w rzeczywistości jest wolniejszy od rozwoju w środowisku naturalnym. W akwarium ryby dysponują zdecydowanie mniejszą przestrzenią niż w naturze. Z tego też względu mogą zdarzać się drobne urazy, które w przyrodzie prawie nigdy nie występują. W środowisku naturalnym stosunek płci narybku jest w większości zrównoważony, kiedy w akwarium może odbiegać w jedną lub drugą stronę. Spowodowane jest to najpewniej ekstremalnymi warunkami podczas inkubacji ikry lub na etapie odchowu. W niewoli zazwyczaj można spodziewać się nieznacznej przewagi samców. Być może dlatego, że samiczki są mniejsze i słabsze, a tym samym wrażliwsze od samczyków albo dlatego, że wolniej rosną i mogą być przez nich zjadane.

Choroby

Gatunki Nothobranchius są bardzo podatne na chorobę velvetową, która jest bardzo trudna i często niemożliwa do wyleczenia. Choroba ta często pojawia się w zaniedbanych akwariach z miękką, kwaśną, rzadko podmienianą wodą. Można jej zapobiec trzymając ryby w średnio twardej, lekko alkalicznej wodzie (powyżej 7 pH) lub dodając do wody niejodowaną sól – nie więcej niż jedną łyżeczkę stołową na każde 5 litrów.

Odmiany

Odmiany Nothobranchius Rachovii oznaczane są za pomocą pewnej formy kodu, aby można je było rozróżnić i tym samym ograniczyć możliwość hybrydyzacji. Na przykład odmiana „Beira 1998” pochodzi z komercyjnego zbioru dokonanego w 1998 r. na obszarze Beira (miasto) we wschodnim Mozambiku. W przypadku odmian opisanych jako MOZ 99/1, MOZ 99/2, MOZ 99/3 itd., „MOZ” oznacza „Mozambik”, „99” rok zbioru (1999), a ostatnia cyfra miejsce zbioru. Ryby nieznanego pochodzenia lub hybrydy nazywa się ogólnie odmianą akwariową (aquarium strain).

Domniemany podrodzaj Zononothobranchius, do którego w przeszłości przypisywano N. rachovii, obecnie zawiera tylko jeden gatunek znany jako Nothobranchius rubroreticulatus, zgodnie z analizami mtDNA przeprowadzonymi przez Shidlovskiy et al. (2010).