Wielkopłetw wspaniały

Wielkopłetwy wspaniałe - ryby akwariowe

Wielkopłetw wspaniały (Macropodus opercularis) – prawdopodobnie jedna z najstarszych, słodkowodnych ryb akwariowych z rodziny Guramiowatych. Do Europy została sprowadzona w 1869 r. Ze względu na swój bojowniczy charakter w Tajlandii wykorzystywana również w celach hazardowych.

Wielkopłetw wspaniały - Macropodus opercularis - Występowanie

Azja. Szeroko naturalnie rozpowszechniony gatunek występujący w części Chin, Wietnamie, Tajwanie, Hong-Kongu, Japonii, Wyspach Riukiu i Korei. Sztucznie wprowadzone populacje żyją również na Madagaskarze i w Stanach Zjednoczonych. Bardzo wytrzymałe ryby, które mogą przebywać w trudnych warunkach. Zamieszkują wody ubogie w tlen – kanały irygacyjne, pola ryżowe, stawy, mokradła, potoki i rozlewiska głównych rzek.

Wielkopłetw wspaniały - Macropodus opercularis - Charakterystyka i usposobienie

W akwariach samiec może osiągać do 10 cm długości. Na wolności za w pełni dorosłe uważa się 8 cm osobniki. Ciało wydłużone, smukłe z charakterystycznymi wielkimi płetwami. Miękkie części płetwy odbytowej i grzbietowej rozciągają się tworząc jednolity ciąg włókien. Płetwa ogonowa jest wklęsła, a jej część górna i dolna znacznie wydłużona. Samce są bardziej wybarwione, mają grube wargi i bardziej wydłużone płetwy.

Po bokach na ciele samca znajdują się ciemne, niebiesko-zielone, pionowe pasy oddzielone żywą czerwienią. Obszar głowy brązowy. Pokrywy skrzelowe pokryte czarnymi paseczkami z czerwonym lub pomarańczowym obramowaniem. Płetwa ogonowa całkowicie czerwona. Płetwa grzbietowa i odbytowa ciemne, przechodząc w kolor czerwony, w pobliżu płetwy ogonowej. Płetwy brzuszne mają również czerwony odcień z końcówkami zabarwionymi na biało. Samice są znacznie mniej kolorowe, ciemniejsze a ich płetwy krótsze, zaokrąglone, wyraźne pozostają tylko pasy boczne.

W handlu występują również odmiany powstałe ze sztucznej selekcji: niebieska, czerwona, złota i albino. Niestety gatunek jest także poddawany sztucznej koloryzacji poprzez wstrzykiwanie barwników.

Podobnie jak inne labiryntowce mogą oddychać powietrzem atmosferycznym.

Gatunek cechujący się wysoką agresją wewnątrzgatunkową. W naturze spotykane pojedynczo. Samce po osiągnięciu dojrzałości płciowej stają się bardzo agresywne i podobnie jak bojowniki staczają walki między sobą. W akwarium najlepiej trzymać jednego samca z kilkoma samicami.

Wielkopłetw wspaniały - Macropodus opercularis - Odżywianie i karmienie

W naturze wszystkożerne, ale z przewagą pokarmów pochodzenia zwierzęcego nad roślinnymi. Analiza przewodu pokarmowego wykazała w większości spożywany plankton, bezkręgowce, mniejsze ryby i inne organizmy zwierzęce. Wszystkie ryby dostępne w handlu były rozmnażane w niewoli i odchowane na suchym pokarmie, więc w większości nie będą wybredne. W akwarium jako podstawy żywieniowej można używać karmy suchej w płatkach czy granulkach, regularnie dokarmiając mrożoną dafnią, ochotką lub artemią oraz pokarmami zawierającymi spirulinę.

Wielkopłetw wspaniały - Macropodus opercularis - Akwarium

Harem można trzymać w ok 90 litrowym akwarium, najlepiej roślinnym, z dużą ilością spokojnych, zacienionych miejsc. Do dekoracji można też użyć powykręcanych korzeni, kamieni oraz suche liście Dębu lub Ketapangu. Preferują wody stojące , dlatego prąd wody nie powinien być zbyt silny. Ryby te są dobrymi skoczkami, warto więc zastosować pokrywę lub obniżyć nieco poziom wody.

Wielkopłetwy wspaniałe są bardzo wytrzymałymi rybami i tolerują szerokie zakresy temperatur. Najczęściej podawane wartości to 16-27°C, ale mogą przeżyć również w temperaturach spoza tej skali. Za optymalną temperaturę przyjmuje się 21-24°C. Dobrze się czują zarówno w wodzie lekko kwaśnej jak i lekko zasadowej.

Nie nadają się do akwarium towarzyskiego. Mniejsze ryby zostaną zjedzone a ich długie płetwy będą skubane. Nie powinny być trzymane ze złotymi rybkami oraz podobnymi gatunkami. Najlepiej trzymać je w haremie w akwarium gatunkowym. Można spróbować połączenia z ławicą szybko-pływających karpiowatych.

Wielkopłetw wspaniały - Macropodus opercularis - Rozmnażanie

Należą do gatunków, które budują pieniste gniazda wśród roślin. Rozmnażanie nie jest trudne, ale samce bywają niekiedy nieprzewidywalne. Do rozmnożenia wymagane jest przynajmniej 60 cm długości akwarium tarliskowe, bez podłoża, z kilkoma kępami drobnolistnych i pływających roślin. Do filtracji wystarczy niewielkich rozmiarów filtr gąbkowy. Ryby do tarła może zachęcić podwyższenie temperatury wody do 27-29°C oraz obniżenie poziomu wody do ok 20 cm. Inne parametry nie są tak znaczące. Koniecznie jednak należy zastosować pokrywę aby zapewnić stałą, ciepłą temperaturę nad powierzchnią wody. Jest to bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju labiryntu u młodych ryb.

Dorosłą parę karmimy mrożonymi lub żywymi pokarmami. W krótkim czasie powinna być gotowa do odbycia tarła. Kiedy samica jest wyraźnie gruba, przenosimy ryby to wcześniej przygotowanego zbiornika. Wkrótce samiec rozpoczyna pracę nad pienistym gniazdem. Do tego celu najczęściej wybiera duży liść przy powierzchni wody lub rośliny pływające, ewentualnie przy braków takowych, na otwartej przestrzeni. Do wypuszczanych bąbelków powietrza co jakiś czas dokłada znalezione liście i szczątki roślin tak aby umocnić powstającą konstrukcję. Podczas budowy gniazda samica nie jest mile widziana w pobliżu, dlatego też niezbędne są liczne kryjówki np. z gęstej roślinności.

Kiedy gniazdo jest skończone można zaobserwować zmianę zachowania ryb. Samiec przestaje być agresywny. Do tarła dochodzi pod gniazdem, w typowym uścisku – samiec owija swoim ciałem samicę. W tym momencie jednocześnie uwalniane są jaja oraz mlecz i dochodzi do ich zapłodnienia. Samiec puszcza uścisk i ryby oddzielają się od siebie. Uwolnione jajeczka są bardzo lekkie i same unoszą się do góry. Te które opadną na dno zbiera samiec i przenosi do gniazda. Sekwencja ta może być powtarza kilkukrotnie z przerwami pomiędzy każdym z aktów do czasu aż samica wypuści całą ikrę – do 500 sztuk.

Po zakończonym tarle, samiec bierze odpowiedzialność za ochronę i opiekę nad jajami. Samica w tym okresie jest mu obojętna i dla jej bezpieczeństwa powinna być przeniesiona do innego akwarium. Wylęg w zależności od temperatury może trwać od 48 do 96 godzin. Moment wylęgu łatwo rozpoznamy po zniszczonym, podzielonym gnieździe. Większość samców w pierwszych dniach może przebywać z larwami do czasu aż będą swobodnie pływać, jednak zdarza się, że wcześniej zaczną wyjadać potomstwo.

Larwy Wielkopłetwa wspaniałego są niewielkich rozmiarów i wymagają mikro pokarmów do momentu aż będą mogły przyjmować nicienie mikro i larwy solowca. Do odchowania większej ilości niezbędne będą dodatkowe akwaria. Młode rosną nierówno i te większe zazwyczaj zjadają lub zabijają młodsze rodzeństwo.