Kirysek malutki

Kiryski malutkie - ryby akwariowe

Kirysek malutki (Corydoras habrosus) – jedna z najmniejszych ryb akwariowych z rodziny kiryskowatych.

Kirysek malutki - Corydoras habrosus - Występowanie

Ameryka Południowa. Występuje w górnej części basenu Rio Orinoco we wschodniej Kolumbii i zachodniej Wenezueli, gdzie zasięg wydaje się być ograniczony do lewobrzeżnych dopływów. Większość zapisów pochodzi z Rio Apure w południowo-zachodniej Wenezueli, gdzie był odnotowany w stanach Portuguesa, Cojede, Barinas, Guarico i Apure. Rozmieszczenie w Kolumbii nie jest tak jasne, na pewno wyławiany był z Rio Arauca i Rio Casanare, z których ten ostatni jest dopływem niższego Rio Meta, z tego też względu prawdowpodobne wydaję się występowanie w lewobrzeżnych dopływach Orinoko między Metą i Apure do których należą rios Cinaruco i Capanaparo.

Los Llanos, Venezuela

Gatunek preferuje laguny, strumienie dopływowe, zalane lasy i łąki oraz strefy marginalne, gdzie ruch wody nie jest zbyt silny. Zamieszkuje np. nizinne obszary Llanos Orentales, które są podtapiane podczas corocznej pory deszczowej, tworząc w ten sposób ogromne tereny podmokłe, które są rajem dla dzikich zwierząt. Skupiska tych ryb najczęściej zbierają się blisko zanurzonych struktur takich jak gałęzie czy korzenie drzew.

Kirysek malutki - Corydoras habrosus - Charakterystyka i usposobienie

Dorastają do 3.5 cm długości. Kształt ciała maczugowaty, podbrzusze jasne, górna część ciemniejsza, na niej też występuje większość plamistego wzoru. Dwie, niekiedy trzy największe plamy rozmieszczone są wzdłuż linii bocznej, tworząc czasami, szeroki przerywany pas. U innego bardzo podobnego, lecz nieco większego gatunku – Corydoras cochui, plam jest 4 lub 5. Ciemny plamisty wzór może się różnić w zależności od miejsca pochodzenia.

Płeć młodych ryb trudna do rozróżnienia. Dorosłe samice są nieco większe, pełniejsze i szersze, szczególnie jest to widoczne patrząc na ryby z góry. Samce mniejsze i smuklejsze.

Tak jak inne kiryski, nie mają łusek, a ich ciało chronią dwa rzędy płytek kostnych. Pierwsze promienie płetw piersiowych i grzbietowej są twarde i ostre – należy zachować ostrożność przy ich odławianiu, gdyż mogą łatwo zaplątać się w siatkę lub boleśnie ukłuć.

Posiadają również dodatkowy narząd oddechowy – zmodyfikowane jelito, dzięki któremu mogą pobierać powietrze atmosferyczne znad powierzchni wody. W akwarium często gwałtownie podpływają do powierzchni, aby nabrać powietrza, co jest zupełnie normalnym i naturalnym zachowaniem.

Są bardzo łagodnymi i nieśmiałymi rybami. W przeciwieństwie do innych podobnej wielkości kirysków (Kirysek pigmej, Kirysek karłowaty), większość czasu spędzają blisko dna, aniżeli w toni wodnej. Pływają też zazwyczaj luźno w dużej grupie. W akwarium zaleca się trzymanie min. 6 sztuk, preferowane 10 i więcej, w przewadze samców. W większej ilości są mniej zestresowane, nabierają śmiałości i prezentują ciekawsze zachowania.

Kirysek malutki - Corydoras habrosus - Odżywianie i karmienie

Wszystkożerne i niewybredne, zjedzą każdy podawany pokarm, opadający na dno, który zmieści im się do pyszczka. Podstawę diety mogą stanowić dobrej jakości rozdrobnione pokarmy suche w płatkach lub granulkach, którą należy regularnie uzupełniać żywymi i mrożonymi np. larwami artemii, wodzieniem, tubifexem, widłonogami. Urozmaicona dieta zapewni im optymalną kondycję. Pod żadnym pozorem nie powinny być skazane jedynie na niedojedzone resztki pozostawione przez resztę obsady.

Kirysek malutki - Corydoras habrosus - Akwarium

Dla większej grupy zalecane akwarium o długości min. 60 cm, najlepiej z ciemnym piaszczystym podłożem, ważne aby było miękkie i nie miało ostrych krawędzi. Do dekoracji można użyć kawałków drewna, suchych gałęzi i korzeni. Wskazana jest roślinność, także ta pływająca, która ograniczy wpadające światło. Gatunek ten preferuje łagodne oświetlenie.

Miniaturowe kiryski lubią umiarkowanie kwaśną i miękką wodę, ale też łatwo adaptują się do innych parametrów, są za to bardzo wrażliwe na wszelkie zanieczyszczenia wody, leki i chemikalia oraz gwałtowne zmiany parametrów. Woda powinna być doskonałej jakości, podmieniana przynajmniej raz w tygodniu. Podłoże powinno być sterylne i często odmulane. Objawy stresu zaczynają się zwykle od przyspieszonego oddechu, a następnie letargu (częste i długie przysiadanie na liściach roślin lub podłożu), czasami też przewracają się na boki. Jakakolwiek nagła zmiana chemii wody lub temperatury często wywołuje wstrząs, powodując, że ryba „omdlewa” i przewraca się na bok. Wprowadzone do niestabilnego lub źle prowadzonego akwarium giną w ciągu kilku tygodni.

Mogą być trzymane w akwarium towarzyskim z innymi podobnych rozmiarów, łagodnymi rybami. Dobrym towarzystwem będą razbory, pstrążenicowate, drobnoustki, niebieskookie tęczanki i drobne kąsaczowate pochodzące z tego samego obszaru. Nie powinny być łączone z rybami, którym zmieszczą się do pyska.

Kirysek malutki - Corydoras habrosus - Rozmnażanie

Rozmnażanie podobne jak u innych kirysków, trudnością zbliżone do C. pygmaeus. Do  ich kontrolowanego rozmnożenia niezbędne jest osobne akwarium tarliskowe min. 20 l, z dojrzałą filtracją gąbkową i roślinnością. Najlepszym wyborem będą żywe rośliny – duża kępa Mikrozorium i kępki Java moss, przyczepione do korzenia. Zamiennie można stosować sztuczne mopy akwarystyczne. Dno powinna przykrywać niewielka warstwa drobnego, miękkiego piasku i wrzucić też można kilka suchych liści.

Ryby do tarła stymuluje duża podmiana miękkiej i kwaśnej wody, o parę stopni chłodniejszej od tej z akwarium głównego (wodę podmieniamy stopniowo). Pomocne będzie przefiltrowanie wody przez torf lub użycie wody RO. Zastosowanie dodatkowych kamieni napowietrzających zwiększy ruch wody i ilość rozpuszczonego w niej tlenu. W ten właśnie sposób symuluje się porę deszczową. Doświadczeni hodowcy mówią także o korzystnym wpływie burzy i wiążącym się z nią gwałtowną zmianą ciśnienia barometrycznego.  Do tarła przystępują osobniki w wieku ok. 10-12 miesięcy. Przed planowanym tarłem należy zwiększyć ilość i częstość podawania żywych i mrożonych pokarmów.

Tarło rozpoczynają gonitwy samców za samicą po całym akwarium. Wygrany wyciera się z samicą w typowej dla kirysków pozycji „T”. Samiec, pod kątem 90° do samicy, obejmuje płetwami piersiowymi jej głowę i wpuszcza do jej pyszczka mlecz. Samica uwalnia jedno lub kilka ziarenek zapłodnionej już ikry do koszyczka utworzonego ze swoich płetw brzusznych. Następnie odpływa i składa je w wybranym miejscu – może to być np. szyba akwarium, podłoże czy liść rośliny. Sytuacja powtarza się kilkukrotnie.

Dobrze karmieni rodzice, nie będą zwracać uwagi na ikrę, jednak lepiej ich odseparować, aby zmaksymalizować ilość uzyskanego narybku.

Wylęg trwa ok. 3-4 dni. Po kolejnych 4-5 dniach narybek zaczyna swobodnie pływać. Młode w pierwszych dniach mogą przyjmować nicienie mikro, a po kilku następnych świeżo wyklute larwy solowca. Po ok. 6-8 tygodni rybki osiągają 13 mm. Do prawidłowego rozwoju wymagają doskonałej jakości wody i wydają się mniej podatne na choroby, gdy chowane są na cienkiej warstwie piasku.