Bocja indochińska

Bocje indochińskie - ryby akwariowe

Bocja indochińska (Syncrossus berdmorei) – ciekawie ubarwiona ryba akwariowa z rodziny bocjowatych. 

Identyfikacja bocji indochińskiej nie jest jednoznaczna i może pozostawiać wątpliwości. W zależności od miejsca odłowu występują różnice w kolorze ciała i wzorze, a sama lokalizacja zbioru często bywa nieprecyzyjna. W 2007 r. Grant nawiązał do faktu, że niektóre formy mogą okazać się różnymi gatunkami i dalsze badania w tym zakresie powinny być prowadzone. Natomiast dla kontrastu, ryba sprzedawana w ostatnich latach jako „Laos yellow tiger Botia” faktycznie reprezentuje gatunek S. berdmorei.

Bocja indochińska - Syncrossus berdmorei - Występowanie

Azja. W oryginalnym opisie Blyth niejasno określił lokalizację do „prowincji Tennassarim”. Zgodnie z obecną wiedzą gatunek ten występuje w całym systemie rzecznym Irrawaddy, Sittaung i Salween w Myanmarze. Na północ od tego obszaru odnotowano go również w stanie granicznym Manipur, w północno-wschodnich Indiach, a na południu może występować w niewielkiej części zachodniej Tajlandii, ponieważ Ataran, dopływ Salween, zwany po tajsku „Kasat”,  ma tam górne wody.

Zamieszkuje szybko płynące, przejrzyste wody, górskie strumienie i większe rzeki, pozornie dobrze natlenione, z mieszanym piaszczysto-skalnym podłożem, z dużą ilością liściastej ściółki oraz zanurzonego drewna.

Bocja indochińska - Syncrossus berdmorei - Charakterystyka i usposobienie

W środowisku naturalnym osiąga do 25 cm długości. W przeciwieństwie do innych członków „tygrysiej” grupy bocjowatych, gatunek ten zachowuje swoje piękne czerwone zabarwienie na płetwach i ciele przez całe życie. Ciało długie, cylindryczne, z płaskim brzuchem i łukowatym grzbietem, pokryte niewielkimi łuskami. Głowa długa, pyskiem w położeniu dolnym, z grubymi mięsistymi wargami i trzema parami wąsików. Ogon rozwidlony mocno wcięty.

Może być mylona z gatunkiem S. beauforti z środkowo-zachodniej Tajlandii i dorzecza rzeki Salween Myanmarze. Na pierwszy rzut oka oba gatunki mogą wydawać się identyczne, jednak istnieją pewne znaczące różnice. Bocja berdmorei posiada 11-14 promieni płetwy grzbietowej, a B. beauforti 9-10. U młodych S. beauforti wzdłuż boków ciała i głowy biegną rzędy drobnych ciemnych znaków, podczas gdy u S. bedmorei znaczenia te są stosunkowo większe, pojawiają się najpierw w okolicy pokrywy skrzelowej i wraz z dojrzewaniem rozciągają się wzdłuż reszty ciała.

U niektórych dorosłych osobników obu gatunków pionowe paski na ciele zanikają, pozostawiając jedynie rzędy ciemnych znaczeń. Zjawisko to częściej obserwuje się u S. beauforti.

Dymorfizm płciowy słabo widoczny. Dorosłe samice powinny być wyraźnie grubsze i prawdopodobnie większe. Inne różnice nie zostały jeszcze odnotowane.

Pod oczami, pod skórą mają schowane ostre kolce, które pokazują w sytuacji stresu lub zagrożenia. Nie są one jednak tak mocno wygięte do tyłu jak u innych gatunków z rodziny Botiidae. Z tego względu, podczas wyławiania ryb z wody należy zachować szczególną uwagę.

Bocje indochińskie prowadzą przydenny nocny tryb życia, jednak w akwarium po aklimatyzacji bywają aktywne również w dzień. Wykazują agresje w stosunku do swojego jak i innych gatunków. W naturze żyją w dużych grupach, które cechują złożone hierarchie. Dlatego też, w akwarium zaleca się trzymanie min. 5 osobników, preferowane 10 i więcej.

W czasie walk o dominacje w grupie, u walczących ryb widoczna jest niemal całkowita utrata barw i wzorów. Niekiedy do walk dochodzi w obrębie już wcześniej ustalonej hierarchii np. aby poprawić w niej swoją pozycję. Co ciekawe, niektóre obserwacje wskazują, że charakter dominującego osobnika wydaje się mieć wpływ na resztę stada. Osobnikiem alfa najczęściej zostaje największa z grupy, zazwyczaj samica.

Tak jak inne bocje, czasami wydają z siebie „klikające” dźwięki, które prawdopodobnie służą do komunikacji np. w przypadku zagrożenia, ekscytacji czy przy ustalaniu hierarchii. Te charakterystyczne dźwięki mogą nasilać się wraz ze wzrostem ekscytacji i możliwe, że powstają przez pocieranie zębów gardłowych lub przy pomocy kolców pod oczami.

Bocje często wypoczywają w dziwacznych pozycjach, układają się pod różnymi kątami, a nawet na grzbiecie i w ich przypadku jest to całkowicie naturalne.

Bocja indochińska - Syncrossus berdmorei - Odżywianie i karmienie

Przede wszystkim są rybami mięsożernymi, ale niestety dla akwarystów, odżywiają się też materią roślinną i nie pogardzą roślinami o miękkich listkach. Ich podstawowa dieta obejmuje mięczaki wodne, owady, robaki i inne bezkręgowce. W akwarium nie są wybredne, ale muszą otrzymywać urozmaicone posiłki.

Bocje indochińskie na co dzień można karmić dobrej jakości suchymi pokarmami, dodatkowo oferując żywe i mrożone np. dafnie, tubifex, artemię, ochotkę, kryl, lasonogi, cyklop oraz świeże owoce i warzywa np. ogórek, melon, banan, brukselka, dynia, kapusta, sałata, groszek, blanszowany szpinak czy cukinia.

Wartościowym, wysokobiałkowym posiłkiem może być również, sparzona, siekana dżdżownica, ale nie powinna być podawana zbyt często.

Chętnie zjadają ślimaki, wysysając ich ciało z muszli. Czasami można zaobserwować jak pływają ze skorupką w pysku lub rywalizują między sobą o ten przysmak. Nigdy jednak nie powinny być kupowane jedynie w celu pozbycia się ślimaczej plagi.

Bocja indochińska - Syncrossus berdmorei - Akwarium

Dorosła grupa bocji indochińskich wymaga akwarium o długości min. 180 cm, najlepiej z miękkim piaszczystym podłożem, które chętnie przeczesują swoimi delikatnymi wąsikami. Do wystroju można użyć większych gładkich kamieni, małych kamyczków (otoczaków), drewna i korzeni. Ryby te preferują słabe oświetlenie, przy którym będą rosły  tylko bardziej wytrzymałe i mało wymagające gatunki roślin, takie jak Mikrozoria, Anubiasy czy mchy. W zbiorniku możemy umieścić również doniczki czy rury PCV, w których ryby znajdą dodatkowe schronienie. W przypadku tego gatunku na każdego osobnika powinny przypadać 2-3 kryjówki, co powinno zmniejszyć ich agresję.

Bocje lubią dokładanie eksplorować swoje otoczenie, niestety ze względu na upodobanie chętnie wciskają się we wszelkie dziury, szczeliny czy inne trudno dostępne zakamarki. Kamienie użyte do dekoracji nie powinny mieć ostrych krawędzi. Nienależy też  zostawiać między nimi zbyt małych przestrzeni, w których ryby mogłyby się zaklinować. Akwarium wymaga pokrywy, gdyż wystraszone potrafią wyskoczyć wysoko ponad powierzchnie wody.

Dobrze czują się w wodzie bogatej w tlen z dość wartkim nurtem. Są wrażliwe na wyższe stężenia azotanów oraz innych zanieczyszczeń. Dlatego też, nigdy nie powinny być wprowadzane do świeżo założonego, nieustabilizowanego biologicznie akwarium. Zaleca się regularne cotygodniowe podmiany ok. 30%-50%.

Pokazują agresję w kierunku swojego jak i innych gatunków, nie powinny być trzymane z dużo mniejszymi, wolniejszymi i spokojnymi rybami. Mogą podskubywać ryby wolno pływające lub/z długimi płetwami np. pielęgnicowate, bojowniki czy gupiki. Właściwym towarzystwem będą większe, pływające w toni karpiowate np. z rodzaju Barilius (B. ardens), Luciosoma ( L. trinema), Balantiocheilos (B. melanopterus – Brzanka rekinia), Barbonymus (B. schwanenfeldii – Brzanka Schwanenfelda). Jeżeli chodzi o gatunki denne to powinny sprawdzić się te z rodzaju Cobitis (C. elongata – Koza wielka), Nemacheilus, Epalzeorhynchos (E. bicolor – Grubowarg dwubarwny), Crossocheilus (C. oblongus – grubowarg syjamski), Garra (G. rufa) i wiele sumokształtnych.

Bocja indochińska - Syncrossus berdmorei - Rozmnażanie

W akwarium nie udokumentowano rozmnożenia tego gatunku. Ryby sprzedawane w sklepach pochodzą z farm hodowlanych z Azji i Europy, gdzie rozmnażane są przy użyciu specjalnych hormonów. W naturze w celu odbycia tarła sezonowo migrują w górę rzek.