Garra rufa – Brzana ssąca

Garra rufy – Brzany ssące - ryby akwariowe

Garra rufa, Brzana ssąca, Cudak Kamienny – dość znana ryba akwariowa, która odżywia się martwym naskórkiem, często wykorzystywana komercyjnie w salonach SPA.

Garra rufa – Brzana ssąca - Garra rufa - Występowanie

Azja Południowa i Południowo-Wschodnia oraz południowo-wschodnia Turcja. Zazwyczaj zamieszkują rwące odcinki dopływów rzek i strumienie. Preferują przejrzystą, wysoko natlenioną wodę, w miejscach nasłonecznionych i porośniętych glonami. Przejściowo spotykane są również w jeziorach czy niewielkich mulistych stojących akwenach.

Garra rufa – Brzana ssąca - Garra rufa - Charakterystyka i usposobienie

Gatunek charakteryzuje się wydłużonym, cylindrycznym, nieco spłaszczonym ciałem. Dolna warga przekształcona w przyssawkę, dzięki której przyczepiają się do skał. W zależności od występowania mogą dorastać od 5 do 24 cm długości. Największa znana populacja pochodzi z Iraku, najmniejsza z Palestyny. W handlu raczej spotyka się tą drugą. Płeć trudna do rozróżnienia. Dorosłe samce są zwykle większe i mają drobne guzki tarłowe na głowie i pyszczku. Samice są bardziej krępe. Ubarwienie przeważnie szarobrunatne z metalicznym połyskiem.

Nazewnictwo gatunku nie jest do końca jasne. Ryby określane mianem Garra rufy stanowią prawdopodobnie ogólnie znaną grupę bardzo blisko spokrewnionych gatunków Garra, które mają podobne cechy wyglądu i zachowania. Ubarwienie ciała może być różne, większość populacji posiada ciemną lub opalizującą, niebieską plamkę tuż za górną częścią pokrywy skrzelowej i u nasady ogona, która jest bardziej widoczna u młodych osobników. Często u podstawy płetwy grzbietowej widoczna jest seria ciemnych znaczków, a końcówka górnego płata płetwy ogonowej jest czarna.

Brzana ssąca jest spokojnym, towarzyskim gatunkiem, żyjącym w dużych stadach. Nie są płochliwe i chaotycznie pływają po całym akwarium. Zaleca się trzymanie w większej grupie. Trzymane pojedynczo mogą być agresywne w stosunku do podobnie wyglądających ryb. W dobrych warunkach mogą żyć 7-10 lat.

Garra rufa – Brzana ssąca - Garra rufa - Odżywianie i karmienie

W warunkach naturalnych odżywiają się glonami i zamieszkującymi je drobnymi organizmami. W akwarium należy podawać pokarmy roślinne np. tabletki ze spiruliną, ogórek, melon, szpinak, cukinia uzupełniane pokarmami mrożonymi i żywymi pochodzenia zwierzęcego np. ochotką, rurecznikiem, artemią, siekaną dżdżownicą.

Garra rufa – Brzana ssąca - Garra rufa - Akwarium

Ze względu na stadny tryb życia i dużą przemianę materii wymagają przestronnego akwarium o długości min. 120 cm, urządzonego na wzór rwącego strumienia lub rzeki, z piaszczystym  podłożem wymieszanym z drobnym żwirem oraz dekoracją z gładkich kamieni i korzeni na których mogą rosnąć wytrzymałe rośliny. Woda w nim musi być bardzo czysta i dobrze natleniona. Pomocne może być dodatkowy filtr i kamienie napowietrzające. Jasne oświetlenie zapewni wymagany przyrost glonów, które ryby chętnie przeszukują.

Relatywnie spokojny gatunek może być trzymany z innymi rybami o podobnych wymaganiach środowiskowych.

Garra rufa – Brzana ssąca - Garra rufa - Rozmnażanie

W naturze rozmnażają się w sposób ciągły i w dłuższych okresach, zwykle od kwietnia do listopada.

Do rozmnożenia niezbędny będzie osobny zbiornik tarliskowy. Ryby można rozmnażać w parach lub w większej grupie. Dla pary wystarczy ok 40 litrowe akwarium. Samiec jest zazwyczaj większy i intensywniej wybarwiony. Do tarła ryby stymulujemy podając większe ilości żywego pokarmu i symulacją pory deszczowej. Możemy to uzyskać np. poprzez odlanie połowy wody i stopniowego, codziennego uzupełniania wodą chłodniejszą i miększą od tej z akwarium tarliskowego. Dno akwarium należy przykryć rusztem ikrowym lub kulami szklanymi oraz kępami drobno liściastych roślin np. mchem java moss.

Garra rufa przy spełnieniu powyższych warunków dość chętnie rozmnażają się w akwariach. Rozrzucają swoją ikrę bezpośrednio na żwir, pomiędzy kamienie i rośliny. Nie wykazują przy tym opieki rodzicielskiej i szybko wyjadają napotkaną ikrę. Do tarła dochodzi zazwyczaj o świcie. Wylęg następuje po ok. 24-30 godzinach. Narybek posiada woreczki żółtkowe z których czerpie pokarm przez kolejne 72 godz. Po tygodniu jest na tyle duży aby przyjmować larwy artemii

Dodatkowe informacje

Niektóre gatunki Garra przystosowały się do życia w ciepłych źródłach gdzie odżywiają się martwym naskórkiem ludzi i zwierząt. Niezwykłe właściwości tych ryb szybko zostały wykorzystane komercyjnie, jednak właściwości lecznicze takich zabiegów, szczególnie w przypadku łuszczycy, są wątpliwe. W dodatku ze względu na dużą popularność można trafić na rybki Chin Chin z rodzaju Tilapia, które zjadają zarówno ten martwy jak i zdrowy naskórek. W kilku stanach w USA i prowincjach Kanady rybie SPA jest prawnie zakazane ze względów higienicznych. Tyczy się to prawdopodobnie przepisu, że po każdym zabiegu kosmetycznym narzędzia należy odkazić lub wyrzucić. W przypadku żywych zwierząt jest to niemożliwe.